Γ΄ Λυκείου-Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία: Κριτήριο Αξιολόγησης (Θέατρο)

 

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ:

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ:

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΘΕΑΤΡΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ 1: Μάριος Πλωρίτης – Θεατρικές διδασκαλίες (απόσπασμα)

Ο Μάριος Πλωρίτης (1919-2006) ήταν δημοσιογράφος, συγγραφέας, κριτικός, μεταφραστής  και δάσκαλος του  θεάτρου. Το κείμενό του «Θεατρικές διδασκαλίες» εκφωνήθηκε στις 19 Απριλίου 2000  κατά την τελετή αναγόρευσης του σ’ επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

1.[…] Ανέκαθεν - και ιδιαίτερα, στην αρχαία Ελλάδα - το θέατρο θεωρήθηκε σπουδαίο διδακτήριο για τους πολίτες - και τους πολιτικούς. Πασίγνωστη είναι η (φανταστική, αλλά τόσο «ρεαλιστική») στιχομυθία Αισχύλου και Ευριπίδη στους αριστοφανικούς Βατράχους, όπου ο δεύτερος λέει πως πρέπει να θαυμάζουμε τους (δραματικούς) ποιητές για τη δύναμη του νου τους, και γιατί με τις ορμήνειες τους κάνουν καλύτερους τους ανθρώπους στις πόλεις».

2. Μεγάλη της πολιτείας σχολή λογάριαζαν οι Έλληνες το θέατρο - σχολή, που συνδύαζε την ποίηση και το πάθος με το στοχασμό και την ελευθερία του λόγου, που τους εξασφάλιζε το δημοκρατικό τους πολίτευμα. Σχολή, που βοηθούσε τους θεατές να εισδύσουν στο μυστήριο της ύπαρξης, να κατανοήσουν τις ευθύνες τους ως ατόμων και ως πολιτών, και που τόνιζε τι όλεθρο αποτελεί η τυραννία και η «ύβρις», η αλαζονεία, και τι ευλογία είναι η ελεύθερη σκέψη και δράση, αλλά και το «μέτρον». Για εκείνους, το θέατρο δεν ήταν μόνο ψυχαγωγία αλλά και παιδεία, γι' αυτό και είχε αναχθεί σε θεσμό της πολιτείας. Πράγμα, που δεν εμπόδιζε διόλου τους ποιητές να κρίνουν και να κατακρίνουν την πολιτεία, τις ενέργειες και τις παρενέργειες της εξουσίας, τις στρεβλώσεις και τις κακουργίες της. Ακόμα και όταν η πατρίδα τους βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση, όπως έκανε ο Ευριπίδης τις ώρες του Πελοποννησιακού πολέμου. Γι' αυτό και ο Αριστοτέλης θεωρούσε πως η δραματική ποίηση είναι φιλοσοφικότερη και σπουδαιότερη από την ιστορία αλλά και από το έπος (Ποιητική, 1451β.)

3. Αυτή τη σκυτάλη πήραν και τίμησαν οι κορυφαίοι κατοπινοί δραματουργοί. Ο Σαίξπηρ δεν παύει να στηλιτεύει την πολιτεία βασιλιάδων και «ευγενών», την αυταρχία τους, την αρχολαγνεία τους, την απληστία τους, που αφανίζουν όχι μόνο άτομα αλλά και χώρες ολόκληρες. Και τιμά, αντίθετα, το θέατρο και τους τεχνίτες του, που είναι το άπιαστο και φευγαλέο χρονικό κάθε εποχής, που δείχνει το γνήσιο πρόσωπο της αρετής κλπ. Και το ίδιο έκαναν αμέτρητοι άλλοι σκαπανείς του παγκόσμιου δράματος.

4. Και όχι μόνο του δραματικού, αλλά και του κωμικού. Ο Αριστοφάνης έταζε, στους θεατές του πως για το δίκιο θα καλαμπουρίζει και πολλά θα διδάξει, για να είσαστε ευτυχισμένοι (Αχαρνής, στ. 655). Κι αυτός στάθηκε ο στόχος της κωμωδίας, στις πιο άξιες ώρες της: να διορθώνει τα ήθη γελώντας. Κι αυτό διακήρυττε ο Μολιέρος στον πρόλογο του Ταρτούφου του: αποστολή της κωμωδίας είναι να διορθώνει τα ελαττώματα των ανθρώπων, διασκεδάζοντας τους. […]

5.Και είναι αυτονόητο πως το άξιο θέατρο προσφέρει αισθητική παιδεία, καθώς συνδυάζει τις τέχνες του λόγου, της δράσης, της όψης (σκηνογραφία, κοστούμια), της μουσικής και του χορού. Αλλά και γλωσσική παιδεία: γιατί ο ζωντανός θεατρικός λόγος - όταν δομείται άρτια και εκφέρεται σωστά - αποτελεί φροντιστήριο σπουδαίο για τη χρήση του πολυτιμότατου οργάνου επικοινωνίας και σκέψης.

6.Όλα αυτά έχουν μιαν απαράβατη προϋπόθεση: πως το μέσο για τη «διδαχή» θα είναι η ψυχαγωγία του κοινού, πως το θεατρικό «σχολείο» θα διδάσκει τέρποντας. Κι αυτό, το τονίζουν όλοι οι θεωρητικοί και πρακτικοί του θεάτρου - από τον Αριστοτέλη που όριζε πως η θεατρική πράξη πρέπει να γίνεται «μεθ' ηδονής» των θεατών ως τον τόσο «διδακτικό» Μπρεχτ που θεμέλιο της σκηνής έθετε την ψυχαγωγία. Εμείς οι παλαιότεροι ακούγαμε και ξανακούγαμε στο σχολείο, το απόφθεγμα, «Της παιδείας αι μεν ρίζαι πικραί, οι δε καρποί γλυκείς», που ήθελε να μας παρηγορήσει για το μόχθο που χρειάζεται η εκπαίδευση. Ναι, οι ρίζες μπορεί να είναι πικρές, αλλά δεν γίνεται να καρπίσουν αν είναι βαρετές. Αυτό ισχύει για όλων των ειδών τις διδαχές. Και του θεάτρου, ειδικά, ο μέγιστος εχθρός είναι η πλήξη - που αναιρεί όχι μόνο την τέρψη αλλά και τη διδαχή.

7.[...]Έχει περάσει πια ο καιρός όπου το θέατρο λογαριαζόταν σαν εστία μόλυνσης και οι ηθοποιοί σαν απολωλότα πρόβατα, που η μοίρα τους ήταν η πείνα και η καταφρόνια. Πείνα, επειδή οι θίασοι ήταν ελάχιστοι, το κοινό λιγοστό, οι αμοιβές γλισχρότατες. Και περιφρόνηση από την κοινωνία που, έχοντας κληρονομήσει τις βυζαντινές προκαταλήψεις, θεωρούσε τους ηθοποιούς άτομα «εξώλης και προώλης», τόσο που οι λέξεις θεατρίνος και θεατρίνα ισοδυναμούσαν με ύβρη. Χρειάστηκε να περάσουν πολλές δεκαετίες, να παρουσιαστούν σπουδαίοι ηθοποιοί που έγιναν κοσμαγάπητοι, να γίνουν σημαντικές παραστάσεις, για να ξανακερδίσει το θέατρο κύρος και υπόληψη. Και το επάγγελμα του ηθοποιού να γνωρίσει δόξα και καλές αμοιβές, και να γίνει περιζήτητο - ακόμα και στα τηλεοπτικά παράθυρα, όπου ηθοποιοί καλούνται να συζητήσουν περί παντός του επιστητού, από τη διεθνή πολιτική ως την κλωνοποίηση.[…]

Πηγή: https://www.theatre.uoa.gr/anthropino_dynamiko/epitimoi_didaktores/ploritis_marios/

Κείμενο 2: Γιώργος Μιχαλακόπουλος - Γράμμα σε έναν νέο ηθοποιό

Ο σπουδαίος θεατράνθρωπος Γιώργος Μιχαλακόπουλος (1938-2023) θέλησε να δώσει τις δικές του πολύτιμες συμβουλές σε έναν νέο ηθοποιό που ετοιμάζεται να διανύσει τα πρώτα του βήματα στο θεατρικό σανίδι. Το κείμενο, που κυκλοφόρησε στις 10 Φεβρουαρίου 2016, διαβάστηκε απ’ τον ίδιο στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, στα πλαίσια της δράσης «Τι να σας διηγηθώ».

1.Να αγαπάς το σώμα σου, τη στραβή τη μύτη, το πάχος σου, τα μικρά τα μάτια σου, γιατί μόνον έτσι θα φτάσουν όμορφα στη σκηνή, άλλωστε μ’ αυτά θα ζήσεις και θ’ αποθάνεις. Όσο τα κρύβεις, τόσο τ’ ασχημαίνεις. Να αποδέχεσαι τον εαυτό σου, το κορμί σου και όχι κάποιον άλλο από αυτό. Να πληροφορείσαι πριν την ανάγνωση για το έργο, το συγγραφέα, την εποχή του και μετά την ανάγνωση να μηδενίζεις τις πληροφορίες σου. Το μυαλό σου στη διάρκεια της παράστασης και στην ανάπτυξη του ρόλου σου πάνω στη σκηνή να λειτουργεί, να φωτίζει και να ελέγχει πίσω στο βάθος του εγκεφάλου σου, σαν ένα μικρό προβολάκι, ποτέ σαν προβολέας, γιατί θα σου στεγνώσει το αποτέλεσμα και θα σε κάψει. Είσαι υποχρεωμένος να αγαπήσεις το συνάδελφό σου πάνω στη σκηνή στη διάρκεια της παράστασης, έστω κι αν πολλές φορές δεν το αξίζει, γιατί μόνον έτσι θα καταφέρεις να κερδίσεις το επιθυμητό κομμάτι της σκηνικής σου σχέσης. Δημιούργησε και διαφύλαξε το καλό κλίμα της πρόβας και τη σχέση σου με τους συναδέλφους. Ποτέ μην ξεχνάς πως πέρα από το δικό σου «ΕΓΩ» υπάρχουν κι άλλοι. Η δουλειά του ηθοποιού στη λειτουργία της ίσως είναι η πιο μοναχική και παράλληλα ομαδική τέχνη. Δε χωράνε απόψεις του τύπου της απόλυτης επάρκειας. Ταλαντούχοι αυριανοί συνάδελφοί σου κατάφεραν να εκποιήσουν το σπουδαίο ταλέντο τους, στα καλντερίμια της μικρότητάς τους και έτσι έγιναν οι επιτυχημένοι μέτριοι.

2.Να είσαι αυστηρός με τον εαυτό σου και επιεικής για τους άλλους, γιατί τις περισσότερες φορές το χάϊδεμά σου είναι υπεύθυνο για τα λάθη των άλλων. Πρέπει να ξέρεις πως ο καθένας πάνω στην πρόβα και τη σκηνή θέλει τους δικούς του χρόνους να ωριμάσει, αν δεν το λάβεις σοβαρά υπόψη σου αυτό θα έρθει η στιγμή που ο τωρινός ανώριμος στην αυριανή πρόβα-παράσταση θα είναι ωριμότερος από σένα γιατί αυτός έψαχνε, έκανε τις σωστές επιλογές, απέρριπτε, ενώ εσύ είχες ξαπλώσει πάνω στις ευκολίες σου και το «εγώ» σου. […]

3.Είσαι αθλητής, αλλά πάντα να επιλέγεις δρόμους μεγάλων αποστάσεων, να έχεις το ρυθμό σου σ’ αυτό το μαραθώνιο που διάλεξες, θα δεις να σε προσπερνάνε, μην απογοητευθείς, απλώς αυτοί βιάζονται, δεν ξέρουν να χειριστούν τις αποστάσεις, δε σκέφθηκαν τις ανηφόρες. Εσύ θα προχωράς αδιάκοπα, αυτοί θα έχουν εγκαταλείψει. Μην επαναπαυθείς σ’ αυτή τη νίκη σου, γιατί μια ήττα πάντα σε κάθε σου βήμα καραδοκεί. Μάθε πως η σοφία στη δουλειά σου, θα είναι το άθροισμα των λαθών σου.

4.Πρόσεχε να είσαι διαθέσιμος...παρθένος στην αντιμετώπιση του ρόλου σου, να ερμηνεύεις τα έργα και τους ρόλους όχι ξεκινώντας με το δέος της μυθολογίας τους, αλλά πάντα με σεβασμό στην αλήθεια του έργου και του ρόλου, αλλιώς κινδυνεύεις να γίνεις μια σκέτη πόζα. Ψάχνε το ρόλο σου, από που έρχεται και τι ζητάει, προτού εμφανιστεί στη σκηνή, στη δράση κι αν αυτό δε δηλώνεται στο έργο, οφείλεις να δημιουργήσεις τη δική σου αλήθεια, γιατί αυτό που πρωταγωνιστεί στη σκηνή είναι αυτό που έχει συμβεί εκτός σκηνής. Μάθε να είσαι θρήσκος και ιερόσυλος μαζί. Στην τέχνη πρέπει να διακινδυνεύεις, γιατί είναι χρησιμότερο ένα «ενδιαφέρον λάθος» από ένα «αδιάφορο σωστό». Άμα αισθανθείς πως είσαι επαρκής δύο τινά συμβαίνουν. Ή έχεις αποθάνει ή είσαι ύποπτος.

5.Φίλε, ένας ρόλος μοιάζει με μία ωραία γυναίκα στις ιδιαίτερες στιγμές της. Ε, μη μας τον αποκαλύψεις το ρόλο από την αρχή-σιγά-σιγά, χτίζε αυτό που πρόκειται να συμβεί, κράτα μας ελπίζοντας πως υπάρχει κάτι ακόμα. Δώσε μας την ελπίδα, την ψευδαίσθηση, πως αυτό που γίνεται επί σκηνής είναι από κοινού παιχνίδι.

6.Η σπουδαία στιγμή του ηθοποιού δεν καταγράφεται, μοιάζει με μία πανέμορφη πεταλούδα, που καίγεται την ώρα που κάνει το πρώτο θριαμβευτικό της πέταγμα. Πολλές σπουδαίες στιγμές σου, ακόμα και στην πρόβα δε θα μπορέσεις να τις επαναλάβεις. Στην παράσταση μην προσπαθήσεις γιατί το αποτέλεσμα θα μοιάζει με αντίγραφο, που το ακριβό πρωτότυπο χάθηκε. Κοίταξε να βρεις καινούριους τρόπους, να πιάσεις την αλήθεια της στιγμής. [..]

7.Η τέχνη φίλε μου μοιάζει με ένα ξεφούσκωτο τόπι, που καλείσαι συνεχώς με το χέρι σου να καλύψεις μία λακκούβα του, αλλά μόλις το πετυχαίνεις, διαπιστώνεις ότι στην άλλη μεριά δημιουργήθηκε μια άλλη. Μην ανησυχείς που είσαι ντροπαλός, οι ντροπαλοί ανήκουν στην τέχνη, γιατί είναι υπεύθυνοι, γιατί δε θέλουν να εκθέσουν κάτι, που δεν είναι τόσο σίγουροι. Παντού μέσα τους υπάρχει ένα δημιουργικό εγώ. Η τέχνη είναι ανιχνευτής, πάει μπροστά και οι φωτισμένες ηγεσίες ακολουθούν. Η τέχνη διαμορφώνει «πολίτες» που μπορούν να επιλέγουν τους καλύτερους. Δεν πρέπει να συμπολιτεύεται με κόμματα και εξουσίες. Ο δρόμος της είναι μοναχικός-δημιουργικός.

8.Ο ηθοποιός δεν μπορεί να ζει μέσα σε μία γυάλα. Τα παραθύρια του πρέπει να είναι ορθάνοιχτα στον κόσμο-στην κοινωνία, να πληροφορείται. Πρέπει να πιστεύει πως δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο, γιατί το ιδιαίτερο είναι αυτό που βρίσκεται γύρω του, η ζωή, το βρεγμένο χώμα, τα φύλλα στο δρόμο, το χνώτισμα στα τζάμια, ο ίσκιος μας. Η τέχνη του ηθοποιού δεν πρέπει να έχει τίποτα το δεδομένο, η πρώτη αλήθεια κρύβει μία δεύτερη και δεύτερη μία τρίτη και η τέταρτη σε οδηγεί στην πρώτη. Η γοητεία του παραλόγου στο θέατρο, κρύβει το απολύτως λογικό, άλλωστε και η ίδια μας η ζωή δεν είναι άθροισμα από παράλογες συμπεριφορές; Ο έρωτας,το μίσος, ο θάνατος.

9.Η κάθε παράστασή σου πρέπει να κρύβει ένα ξεχωριστό ταξίδι, που ξέρεις, έχεις διαβάσει τους χάρτες σου, αλλά δεν πρέπει να ξεχάσεις στη διαδρομή σου, να τους πετάξεις μαζί με τις πυξίδες σου και να κρατήσεις μόνο για οδηγό και συντροφιά σου, τα άστρα, τους ανέμους που θα συναντήσεις. Τότε θα είσαι δημιουργικός, πειθαρχημένος, απρόβλεπτος. Οι θεατές σου σε κάθε παράσταση είναι άλλοι, έχουν άλλα σχήματα, φιγούρες και ψυχή. Με αυτούς θα συνταξιδέψεις. Η ανάσα τους, το τρίξιμο της πολυθρόνας, ο βήχας τους, η σιωπή τους, ο αγκώνας του ενός πάνω στον άλλο. Αυτό το εκκλησίασμα θα προσπαθήσεις να κατακτήσεις. Υπάρχει πάρε-δώσε και αυτό θα κάνει ενδιαφέρον το άγνωστο και επικίνδυνο ταξίδι της παράστασής σου. Να εμπιστεύεσαι περισσότερο το όνειρο παρά τη φαντασία. Το όνειρο κρύβει αλήθεια. Η φαντασία τη μίμηση. Αυτό που ανακαλύπτεις τώρα προϋπήρχε και θα υπάρχει…

Πηγή: https://www.tanea.gr/2016/07/28/lifearts/mathe-na-eisai-thriskos-kai-ierosylos-mazi/

 

Κείμενο 3: Άντον Τσέχοφ- Ο γλάρος (απόσπασμα)

Ο Άντον Τσέχοφ (1860-1907) ήταν Ρώσος δραματουργός και διηγηματογράφος. Το θεατρικό έργο Ο Γλάρος, το οποίο συνδυάζει κωμικά και δραματικά στοιχεία, περιστρέφεται γύρω από μια ομάδα ατόμων που συνδέονται με την Τέχνη.  Ανάμεσά τους η νεαρή Νίνα, κόρη ενός πλούσιου γαιοκτήμονα, η οποία γοητεύεται απ’ τον κόσμο της υποκριτικής και εγκαταλείπει το σπίτι της, και ο Κονσταντίν Τρεπλίεφ, νέος συγγραφέας και γιος της φημισμένης ηθοποιού Ίρινα Αρκάντινα, η οποία συνδέεται με τον επιτυχημένο συγγραφέα Τριγκόριν.

ΝΙΝΑ

Γιατί είπες ότι φιλούσες το χώμα που πατούσα; Εμένα θα 'πρεπε κάποιος να με σκοτώσει! (Σκύβει στο τραπέζι) Είμαι τόσο κουρασμένη! Ω, μακάρι να μπορούσα να ξεκουραστώ... μόνο να ξεκουραστώ! (Υψώνει το κεφάλι) Εγώ είμαι γλάρος... Όχι, δεν είν' αυτό. Είμαι ηθοποιός! Ναι, βέβαια. (Εκτός σκηνής, ακούγονται τα γέλια της ΑΡΚΑΝΤΙΝΑ και του ΤΡΙΓΚΟΡΙΝ. Η Νίνα τ' ακούει, τρέχει στην πόρτα αριστερά και κοιτάζει από την κλειδαρότρυπα.) Α, είναι κι αυτός εδώ! (Ξανάρχεται κοντά στον ΤΡΕΠΛΙΕΦ. Ναι, βέβαια... Δεν έχει σημασία... Ναι... Αυτός δεν πίστευε στο θέατρο, κορόιδευε τα όνειρά μου, και σιγά σιγά έπαψα να πιστεύω κι εγώ... Έτσι έχασα το κουράγιο μου... Άλλωστε, ο έρωτας, η ζήλια μου, ο φόβος για το παιδί μου — αυτά μ' είχαν απορροφήσει... Κι έγινα ελεεινή και μικρόψυχη, κι όταν βρισκόμουνα στη σκηνή, έπαιζα ηλίθια... Δεν ήξερα τι να κάνω τα χέρια μου, πώς να σταθώ, πώς να χρησιμοποιήσω τη φωνή μου... Ω, δεν μπορείς να το φανταστείς, είναι φριχτό να ξέρεις ότι παίζεις απαίσια. Εγώ είμαι γλάρος. Όχι, δεν είν' αυτό... Θυμάμαι που σκότωσες ένα γλάρο. Κάποιος πέρασε τυχαία, τον είδε, κι επειδή του ήρθε στο μυαλό, τον σκότωσε... Θέμα για διήγημα... Όχι δεν είν' αυτό. (Τρίβει το μέτωπό της) Τι έλεγα;... Ναι, για το θέατρο. Τώρα δεν είμαι έτσι... Τώρα είμαι πραγματική ηθοποιός, παίζω με συναίσθημα, μ' ενθουσιασμό. Και πάνω στη  σκηνή μεθάω και νιώθω πως είμαι όμορφη. Όμως, όσον καιρό είμαι εδώ, κάνω συνέχεια περιπάτους... περπατάω και σκέφτομαι... σκέφτομαι και νιώθω κάθε μέρα πιο δυνατή... Τώρα το ξέρω, Κόστια, το καταλαβαίνω πως αυτό που έχει σημασία για μας —είτε για μένα που είμαι ηθοποιός είτε για σένα που είσαι συγγραφέας— δεν είναι ούτε η φήμη ούτε η δόξα ούτε όλα αυτά που ονειρευόμουνα κάποτε αυτό που έχει σημασία για μας είναι να ξέρουμε ν' αντέχουμε. Να ξέρουμε να σηκώνουμε το σταυρό μας με πίστη. Εγώ τώρα έχω πίστη και δεν υποφέρω τόσο πολύ..., τώρα σκέφτομαι τον προορισμό μου και δεν φοβάμαι πια τη ζωή.

ΤΡΕΠΛΙΕΦ

(Θλιμμένος) Εσύ βρήκες το δρόμο σου, ξέρεις πού πηγαίνεις. Ενώ εγώ ακόμα περιπλανιέμαι σ' ένα χάος από όνειρα κι οράματα, χωρίς να ξέρω σε τι χρησιμεύουν... Δεν έχω πίστη και δεν ξέρω τον προορισμό μου.

ΝΙΝΑ

(Ακούει) ΣςςςςΙ... Φεύγω τώρα. Αντίο. Άμα γίνω μεγάλη ηθοποιός, έλα να με δεις να παίζω. Μου το υπόσχεσαι; Και τώρα... (Του σφίγγει το χέρι) Είναι αργά... Δεν με αντέχουν άλλο τα πόδια μου... Είμαι εξαντλημένη και πεινάω...

Πηγή: Άντον Τσέχοφ, Ο γλάρος, Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές. Αθήνα: ύψιλον / βιβλία 2003, σσ. 81-82.

 

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

Α1. Σε μία παράγραφο 70-80 λέξεων, να συνοψίσετε τη σχέση των αρχαίων Ελλήνων με το θέατρο, σύμφωνα με τον Μάριο Πλωρίτη. (Κείμενο 1)

 Μονάδες 20                                                                                                                                 

Β1.  Να γράψετε στο τετράδιό σας δίπλα στον αριθμό της Στήλης Α το γράμμα από τη Στήλη Β που αντιστοιχεί στην ορθή απάντηση με βάση το περιεχόμενο των αντίστοιχων κειμένων (χωρίς αναφορά σε χωρία των κειμένων):

1) Στην 3η παράγραφο του Κειμένου 1 σημειώνεται ότι ο Σαίξπηρ ως θεατρικός συγγραφέας:	α) παρεκκλίνει από την παράδοση των αρχαίων Ελλήνων δραματουργών. β) στηλιτεύει τις παθογένειες της πολιτικής εξουσίας. γ) επιδοκιμάζει την αρχομανία.
2) Στην 6η παράγραφο του Κειμένου 1  ο συντάκτης, εξετάζοντας τον παιδευτικό ρόλο του θεάτρου:	α) εστιάζει στις διαφωνίες των κριτικών. β) θεωρεί ασύμβατη την τέρψη με την διδαχή. γ) εστιάζει στον συνδυασμό της διδασκαλίας με την ψυχαγωγία.
3) Σύμφωνα με την 7η παράγραφο του Κειμένου 1 κατά τα βυζαντινά χρόνια:	α) οι αμοιβές των ηθοποιών ήταν αδρές. β) υπήρχε αρνητική προδιάθεση ως προς τη θέση των ηθοποιών. γ) οι ηθοποιοί ήταν λαοφιλείς.
4) Στην 4η παράγραφο του Κειμένου 2 ο συντάκτης πιστεύει ότι:	α) το αναπαριστώμενο θέαμα βρίσκεται σε συνάρτηση με την εκτός σκηνής ζωή. β) ο ηθοποιός πρέπει να αντιμετωπίζει τα κείμενα με ευλαβική προσήλωση. γ)το λάθος ενός ηθοποιού είναι ασύγγνωστο.
5) Στην 7η παράγραφο του Κειμένου 2 συνάγεται ότι η Τέχνη:	α) ποδηγετείται από την εξουσία. β) πρέπει να είναι ακηδεμόνευτη. γ) είναι ασύμβατη με  φαινόμενα συστολής.

  Μονάδες 10                                                                                                                       

 

Β2 α) (Κειμένο 2, παράγραφος 1) i) Πρόθεση του συντάκτη είναι η κινητοποίηση του δέκτη. Να παραθέσετε τρεις γλωσσικές επιλογές που δικαιολογούν τον ανωτέρω ισχυρισμό, παραθέτοντας σχετικά χωρία (Μονάδες 6). ii)  Να καταγράψετε στο τετράδιο σας ένα ασύνδετο σχήμα, σχολιάζοντας την επικοινωνιακή του λειτουργία (Μονάδες 4).

  Μονάδες 10                                                                                                                      

β) i) (Κειμένο 1, παράγραφος 6) Να σχολιάσετε τη χρήση των εισαγωγικών (δύο παραδείγματα με διαφορετική επικοινωνιακή λειτουργία), της διπλής τελείας και της κεραίας. (Μονάδες 4) ii) (Κείμενο 1, παράγραφος 4) Ο συντάκτης επικαλείται το έργο σημαντικών δραματουργών. Τι προσδίδει στα γραφόμενο η συγκεκριμένη εκφραστική επιλογή; (Μονάδες 3)

 Μονάδες 7                                                                                                                               

B3 α) i) Η δεύτερη παράγραφος του Κειμένου 2 αναπτύσσεται με την μέθοδο της αιτιολόγησης. Πώς αυτή η επιλογή εξυπηρετεί τον σκοπό του Γιώργου Μιχαλακόπουλου; (Μονάδες 6) ii) Πώς δικαιολογείται ο μακροπερίοδος λόγος στην ίδια παράγραφο; (Μονάδες 2)

 Μονάδες 8                                                                                                                               

Γ. Να σχολιάσετε τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της Νίνας, τεκμηριώνοντας την απάντησή σας με τρεις κειμενικούς δείκτες. Τι σημασία έχουν τα όνειρα και τα οράματα για τους νέους ανθρώπους, σύμφωνα με την κρίση σας; (150-200 λέξεις)

 Μονάδες 15                                                                                                                         

Δ. Μπορεί το θέατρο να γίνει ξανά «μεγάλη της πολιτείας σχολή», σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό του Μάνου Πλωρίτη; Να απαντήσετε στο ερώτημα, μέσω μιας εισήγησής σας που θα εκφωνηθεί στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου σας; (350-400 λέξεις)

  Μονάδες 30