ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ:
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ
Πηγή Εικόνας:https://ikariologos.gr/propaganda-kataskeyi-ypikown-toy-ilia-giannakopoyloy/
Κείμενο 1 (Μη Λογοτεχνικό Κείμενο): Theodor Adorno-Πώς η
φασιστική προπαγάνδα δημιουργεί φονικές μηχανές (απόσπασμα)
Ο Theodor W. Adornο (1903-1969) ήταν Γερμανός φιλόσοφος και κοινωνιολόγος και εξέχων μέλος της περίφημης σχολής της Φρανκφούρτης, ο οποίος μεταξύ άλλων καταπιάστηκε με την υπονόμευση των ιδανικών του διαφωτισμού και τη γενεαλογία του φασισμού.
1. …Πάνω
απ' όλα, ξέρουμε ότι η φασιστική προπαγάνδα, με όλη τη διαταραγμένη λογική της
και τις φανταστικές διαστρεβλώσεις της, είναι συνειδητά σχεδιασμένη και
οργανωμένη. Αν πρόκειται να αποκληθεί ανορθολογική, τότε χρησιμοποιείται αντί
για την αυθόρμητη ανορθολογικότητα, ένα είδος ψυχοτεχνικής που παραπέμπει στην
υπολογισμένη επίδραση, προφανής στις περισσότερες εκδηλώσεις της σημερινής
μαζικής κουλτούρας – όπως στο σινεμά και τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές. Ακόμα
και αν είναι αλήθεια, ωστόσο, ότι η ψυχοσύνθεση του φασίστα αγκιτάτορα μοιάζει
κάπως με τη διανοητική σύγχυση των επίδοξων οπαδών του, και ότι οι ίδιοι οι
ηγέτες “είναι υστερικοί ή ακόμα και παρανοϊκοί τύποι”, έχουν μάθει, από την
τεράστια εμπειρία και το τρανταχτό παράδειγμα του Χίτλερ, πώς να χρησιμοποιούν
τις δικές τους νευρωτικές ή ψυχωτικές προδιαθέσεις για σκοπούς που
προσαρμόζονται πλήρως στην αρχή της πραγματικότητας (realitätsgerecht). Οι
κυρίαρχες συνθήκες στην κοινωνία μας τείνουν να μεταμορφώσουν τη νεύρωση και
την ήπια ψυχοπάθεια σε ένα εμπόρευμα το οποίο ο πάσχων μπορεί εύκολα να πουλήσει,
μόλις ανακαλύψει ότι πολλοί άλλοι έχουν μια συγγένεια με την ασθένειά του. Ο
φασίστας αγκιτάτορας είναι συνήθως ένας επιδέξιος πωλητής των δικών του
ψυχολογικών ελαττωμάτων. Αυτό είναι δυνατόν αποκλειστικά εξαιτίας μιας δομικής
ομοιότητας μεταξύ των οπαδών και του ηγέτη· ο σκοπός της προπαγάνδας είναι να
εγκαταστήσει μια συμφωνία μεταξύ τους παρά να μεταδώσει στο κοινό οποιεσδήποτε
ιδέες ή συναισθήματα που δεν είναι δικά τους εξ αρχής. Ως εκ τούτου, το
πρόβλημα της αληθινής ψυχολογικής φύσης της φασιστικής προπαγάνδας μπορεί να
διατυπωθεί ως εξής: Σε τι συνίσταται αυτή η αρμονική σχέση μεταξύ του ηγέτη και
των οπαδών στην προπαγανδιστική συνθήκη;
2. Ένα
πρώτο στοιχείο προσφέρεται από τη δική μας παρατήρηση ότι αυτός ο τύπος της
προπαγάνδας λειτουργεί ως ευχαρίστηση. Μπορούμε να τη συγκρίνουμε με το
κοινωνικό φαινόμενο της σαπουνόπερας. Όπως ακριβώς η νοικοκυρά, η οποία έχει
απολαύσει εξ αποστάσεως τα βάσανα και τα κατορθώματα της αγαπημένης της ηρωίδας
για ένα τέταρτο της ώρας, αισθάνεται την ορμή να αγοράσει το σαπούνι που πουλά
ο χορηγός, έτσι ο ακροατής της φασιστικής προπαγανδιστικής σκηνής, αφού
αντλήσει ηδονή από αυτή, αποδέχεται την ιδεολογία που παρουσιάσθηκε από τον
ομιλητή χάριν ευγνωμοσύνης για το σόου. Το “σόου” είναι πράγματι η σωστή λέξη.
Το κατόρθωμα του αυτοσχέδιου ηγέτη είναι μια ερμηνεία που παραπέμπει στο
θέατρο, στον αθλητισμό και τις αποκαλούμενες θρησκευτικές αναγεννήσεις. Είναι
χαρακτηριστικό για τους φασίστες δημαγωγούς ότι κομπάζουν για το γεγονός ότι
υπήρξαν αθλητικοί ήρωες στα νιάτα τους. Αυτός είναι ο τρόπος που
συμπεριφέρονται. Ουρλιάζουν και οδύρονται, πολεμούν τον σατανά χειρονομώντας,
και βγάζουν τα σακάκια τους καθώς επιτίθενται “σε αυτές τις καταχθόνιες
δυνάμεις”.
3. Οι
τύποι των φασιστών ηγετών αποκαλούνται συχνά υστερικοί. Με οποιοδήποτε τρόπο
και αν έχει διαμορφωθεί η στάση τους, η υστερική τους συμπεριφορά εκπληρώνει
μια ορισμένη λειτουργία. Μολονότι μοιάζουν πραγματικά με τους ακροατές τους
στις περισσότερες πλευρές, διαφέρουν από αυτούς σε μια σημαντική πλευρά: δεν
έχουν καμία αναστολή καθώς εκφράζονται. Λειτουργούν διαμεσολαβητικά για τους
ανίκανους να εκφρασθούν ακροατές τους, λέγοντας και κάνοντας ό,τι οι τελευταίοι
θα ήθελαν, αλλά είτε δεν μπορούν είτε δεν τολμούν. Παραβιάζουν τα ταμπού που η
κοινωνία της μεσαίας τάξης έχει επιβάλει πάνω σε κάθε εκφραστική συμπεριφορά εκ
μέρους του κανονικού, “μέσου” πολίτη. Κάποιος μπορεί να πει ότι μέρος της
επίδρασης της φασιστικής προπαγάνδας επιτυγχάνεται διαμέσου αυτής της ρήξης. Οι
φασίστες αγκιτάτορες αντιμετωπίζονται σοβαρά, διότι ρισκάρουν να
γελοιοποιηθούν.
4. Οι
μορφωμένοι άνθρωποι εν γένει δυσκολεύτηκαν να καταλάβουν την επίδραση των
ομιλιών του Χίτλερ, διότι αυτές ακούγονταν τόσο ανειλικρινείς, προσποιητές, ή,
σύμφωνα με τη γερμανική λέξη, verlogen [ψευδολόγες]. Όμως είναι ψευδαίσθηση ότι
οι αποκαλούμενοι συνηθισμένοι άνθρωποι έχουν μια εντελώς ανεξάντλητη έφεση προς
το γνήσιο και το ειλικρινές, και απεχθάνονται το ψεύτικο. Ο Χίτλερ ήταν
αγαπητός, όχι σε πείσμα των φθηνών θεατρινισμών του, αλλά ακριβώς χάρη σε αυτές,
χάρη στις παραφωνίες του και τα καραγκιοζιλίκια του…
5. Έχουμε
συνοψίσει μια λίστα των τυπικών ψυχολογικών μηχανισμών που εφαρμόζονται κατ'
ουσίαν από όλους τους φασίστες αγκιτάτορες, οι οποίες θα μπορούσαν να
συμπυκνωθούν σε όχι παραπάνω από τριάντα τύπους. Πολλοί από αυτούς τους
μηχανισμούς έχουν ήδη αναφερθεί, όπως ο μηχανισμός του μοναχικού λύκου, η ιδέα
της ακαταπονησίας, της διωκόμενης αθωότητας, του σπουδαίου ανθρωπάκου, το
εγκώμιο του κινήματος ως τέτοιου, και ούτω καθεξής. Βέβαια, η ομοιομορφία αυτών
των μηχανισμών μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί μέσω της παραπομπής στην ίδια πηγή,
όπως Ο Αγών μου του Χίτλερ, ή ακόμα
μέσω μιας οργανωτικής σύνδεσης όλων των αγκιτατόρων, όπως πραγματικά συνέβη
στην περίπτωση της Δυτικής Ακτής. Όμως, η αιτία πρέπει να αναζητηθεί αλλού, αν
οι αγκιτάτορες σε πολλά διαφορετικά μέρη της χώρας χρησιμοποιούν τους ίδιους
συγκεκριμένους ισχυρισμούς, π.χ. οι ζωές τους έχουν απειληθεί και οι ακροατές
τους θα ξέρουν ποιοι ευθύνονται αν η απειλή πραγματοποιηθεί – ένα συμβάν που
ποτέ δεν λαμβάνει χώρα. Αυτά τα πρότυπα τυποποιούνται για ψυχολογικούς λόγους.
Ο επίδοξος φασίστας οπαδός λαχταρά αυτή την αυστηρή επανάληψη, όπως ο χορευτής
στον ρυθμό του jitterbug λαχταρά το τυποποιημένο πρότυπο των δημοφιλών
τραγουδιών και γίνεται έξαλλος, όταν οι κανόνες του παιχνιδιού δεν τηρούνται
αυστηρά. Η μηχανική εφαρμογή αυτών
των προτύπων είναι ουσιώδης για την
ιεροτελεστία…
6. Η
φετιχοποίηση της πραγματικότητας και
των κατεστημένων σχέσεων εξουσίας
τείνει, περισσότερο από καθετί άλλο, να παρακινήσει το άτομο ώστε να παραδοθεί
και να ενωθεί με το υποτιθέμενο κύμα του μέλλοντος.
μετάφραση: Γιώργος Στεφανίδης
Πηγή: http://artinews.gr , 11 Μαΐου 2020
Κείμενο 2 (Λογοτεχνικό Κείμενο): Περικλής Κοροβέσης-Προπαγάνδα-Πολιτικός
λόγος-διαφήμιση
Ο Περικλής Κοροβέσης (1941-2020) ήταν
Έλληνας συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακτιβιστής, ο οποίος κατά τη διάρκεια της
επταετίας ανέπτυξε αντιδικτατορική δράση με αποτέλεσμα να υποστεί φυλακίσεις
και βασανισμούς.
1. Με τον όρο προπαγάνδα καταλαβαίνουμε την εκστρατεία που κάνει
ένα ολοκληρωτικό καθεστώς για να πείσει τους υπηκόους του πως ζουν σ’ έναν
παράδεισο (για το οποίο κανείς δεν πείθεται) και να βρει συμμάχους στον διεθνή
χώρο. Στήνονται τεράστιοι μηχανισμοί, ξοδεύονται αμύθητα ποσά, και κάποιες
φορές τα καταφέρνουν.
2. Η πρώην ΕΣΣΔ, μέχρι την πτώση της, είχε πολλούς πιστούς σε
δεκάδες χώρες που δεν έβλεπαν την πραγματικότητα, αλλά την ειδυλλιακή εικόνα
του σοσιαλισμού, όπως αυτή είχε παραχθεί στα εργαστήρια της KGB (που ήξερε
επακριβώς ποιος είναι ο αυθεντικός κομμουνισμός και ποιοι είναι οι εχθροί του).
3. Eνα άλλο πετυχημένο κέντρο προπαγάνδας είναι το Χόλιγουντ,
που σχεδόν όλες του οι παραγωγές, έμμεσα ή άμεσα, είναι στην υπηρεσία του
πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ και του αμερικανικού τρόπου ζωής. Φυσικά υπάρχουν
και αριστουργήματα που έχουν παραχθεί, αλλά αυτά αποτελούν ελάχιστες εξαιρέσεις
σε σχέση με τις δεκάδες χιλιάδες ταινίες που έχουν γυριστεί. Γνήσιο προϊόν
αυτής της σχολής είναι τα σίριαλ. Οι γνωστές σαπουνόπερες που εθίζουν τον κόσμο
στο ασήμαντο σε όλα τα επίπεδα. Ασήμαντα σενάρια, σκηνοθεσίες, ηθοποιοί κ.λπ.,
που στοχεύουν να εγκλωβίσουν τους τηλεθεατές στο τίποτα και να τεθούν
εθελοντικώς εκτός κοινωνίας.
4. Ο σύγχρονος πολιτικός λόγος αποσκοπεί στην εξουσία. Οι
ψηφοφόροι πρέπει να πειστούν για την παρουσία ενός κόμματος ή ενός αρχηγού
«Μεσσία», που θα τους σώσει. Στη θέση του ενεργού πολίτη, έχουμε έναν ανενεργό
πολίτη, που χάνει την προσωπικότητά του μέσα στη μάζα. Βρίσκεται σε βρεφική
ηλικία, που ταυτίζει τον πατέρα με τον αρχηγό, όπως ο φανατικός θρησκευόμενος
θεωρεί τον Θεό απόλυτο και παντοδύναμο αρχηγό και μπορεί να διαπράξει τα πιο
φρικαλέα εγκλήματα στο όνομα του Θεού, ασχέτως αν ο Θεός (στην
ιουδαιοχριστιανική παράδοση τουλάχιστον) δίνει εντολή να μην κάνεις φόνο. Και
σε ένα τέτοιο κλίμα, τα φασιστικά κινήματα βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να
αναπτυχθούν. Δηλαδή ο υπάρχων πολιτικός λόγος ενέχει τον φασιστικό λόγο. Ο
Χορκχάιμερ το είχε εντοπίσει αυτό εδώ και πολλά χρόνια. «Οποιος δεν θέλει να μιλήσει
για τον καπιταλισμό, καλά θα κάνει να μην μιλάει για τον φασισμό». […]
5. Να πάμε τώρα και στη διαφήμιση. […] Ο Γκοντάρ έλεγε πως η
διαφήμιση είναι φασισμός. Και είχε απόλυτο δίκιο. Και με τον λόγο και την
εικόνα διαμορφώνει έναν παραδεισένιο κόσμο που τον ταυτίζει με ένα ανεξέλεγκτο
προϊόν, το οποίο μπορεί να είναι, πέρα από τη χαμηλή ποιότητά του, πιθανόν και
επικίνδυνο για την υγεία. Π.χ. τα φαρμακευτικά σκευάσματα. Τι εγγύηση υπάρχει
πως δεν είναι απάτη; Και γιατί τα φάρμακα δεν τα πουλάνε στα σούπερ μάρκετ και
τα πουλάνε άνθρωποι με πανεπιστημιακές σπουδές και με συνταγή γιατρού; Ακόμα,
τα επώνυμα ρούχα.Ράβονται από ανθρώπους που εργάζονται σε άθλιες συνθήκες, σε
εξαθλιωμένες χώρες όπου η ζωή των εργατών δεν έχει καμιά αξία. Να θυμηθούμε το
πρόσφατο τραγικό έγκλημα στο Μπανγκλαντές. Και όμως ο καταναλωτής φιγουράρει
στο επώνυμο ρούχο του και νομίζει πως είναι προσωπικότητα και όχι συνεργός σε
ένα έγκλημα.
6. Ποιο είναι το κόκκινο νήμα που ενώνει και τους τρεις αυτούς
λόγους; Ο μύθος. Δηλαδή η τεχνική του παραμυθιού, που διαμορφώνει έναν
φανταστικό κόσμο, ο οποίος δεν χρειάζεται αποδείξεις και τεκμηρίωση, αλλά
στοχεύει να δημιουργήσει μια γοητεία και να διαμορφώσει έναν πιστό. Και ο
πιστός είναι ένας υποταγμένος άνθρωπος, δεν γνωρίζει τον εαυτό του και ζει στον
που του έχει επιβάλει η άρχουσα νοοτροπία και γίνεται καταναλωτής. Δεν μπορεί
να καταλάβει ποιος είναι και τι θέλει και δεν γνωρίζει τη δύναμή του. Ήδη
από τον 12ο αιώνα, η Αννα Κομνηνή έγραφε στην «Αλεξιάδα» της: «Δεν θέλω να
αναφερθώ στο χυδαίο όχλο, για να μην μολύνω το ιερό σώμα της Ιστορίας».
7. Οι ελίτ της εξουσίας, μέσα από την εμπειρία αιώνων, για να
κρατήσουν τα πλούτη τους και τη δόξα τους, έπρεπε πάνω από όλα να κυριαρχήσουν
στις συνειδήσεις των ανθρώπων, αφαιρώντας τους κάθε δυνατότητα να σκεφθούν,
παραμένοντας στην άγνοια και στην απελπισία και μπαίνοντας στην ουρά να
περιμένουν κάποιο θαύμα. Και αυτό θα γίνει στην άλλη ζωή. Και βασικός ιδεολόγος
ήταν η αυτοκρατορική χριστιανική εκκλησία, που έχει πια παραχωρήσει τη θέση της
στην τηλεόραση. Και οι άνθρωποι με την ψήφο τους εκλέγουν τη φυλακή της
φτώχειας. Μερικοί αντιδρούν βίαια, με την ένοπλη υποδειγματική πράξη. Αλλά ο
μεγάλος αναρχικός Κροπότκιν έχει καλύτερα επιχειρήματα. «Μερικά κιλά δυναμίτη
δεν κάνουν τίποτα σε μια εξουσία που αριθμεί πολλούς αιώνες».
8. Και θα πρόσθετα εγώ: Αν δεν πάρουμε την ευθύνη του εαυτού
μας, ο κόσμος δεν πρόκειται να αλλάξει. Και από τα μνημόνια, θα πάμε στα
μνημόσυνα.
Πηγή: Εφημερίδα των συντακτών
30 Δεκεμβρίου 2013
O Berthold Brecht (1898-1956) ήταν Γερμανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας (πατέρας του επικού θεάτρου), ο οποίος με το πολύπλευρο έργο του αντιτάχθηκε σθεναρά στον πόλεμο, τον μιλιταρισμό και τον ναζισμό, επιλέγοντας την αυτοεξορία μετά την κατάκτηση της εξουσίας από το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικο Εργατικό Κόμμα (NSDAP) του Αδόλφου Χίτλερ (1933). Το «Γερμανικό τραγούδι» μελοποιήθηκε από τον Θάνο Μικρούτσικο και συμπεριλήφθηκε στον δίσκο: «Μουσική πράξη στον Μπρεχτ» (1978).
Μιλάνε για καιρούς δοξασμένους, και πάλι
(Άννα, μην κλαις)
Θα γυρέψουμε βερεσέ απ’ το μπακάλη.
Μιλάνε για του έθνους, ξανά, την τιμή
(Άννα, μην κλαις)
Στο ντουλάπι δεν έχει ψίχα ψωμί.
Μιλάνε για νίκες που το μέλλον θα φέρει
(Άννα, μην κλαις)
Εμέναν όμως δε με βάζουν στο χέρι.
Ο στρατός ξεκινά
(Άννα, μην κλαις)
Σαν γυρίσω ξανά
θ’ ακολουθώ άλλες σημαίες.
(1936)
Πηγή: Bertolt Brecht, Ποιήματα, μτφ. Μάριος Πλωρίτης, Εκδόσεις Θεμέλιο, Αθήνα 1983, σ.
54.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
Α1. Σε μία παράγραφο
70-80 λέξεων να συνοψίσετε τις ομοιότητες και τις διαφορές των προπαγανδιστών
φασιστικών ιδεών και των οπαδών τους, σύμφωνα με τον Theodor
Adorno (Κείμενο 1).
Μονάδες 15
Β1. Να επαληθεύσετε ή
να διαψεύσετε, με βάση τα Κείμενα 1 και 2, τις παρακάτω προτάσεις, γράφοντας
στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό
ή Λάθος. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές στα κείμενα:
α) Οι αγκιτάτορες παρουσιάζονται άτρωτοι
στις δημόσιες ομιλίες τους (Κείμενο 1).
β) Η τυποποίηση δεν γοητεύει τους
αποδέκτες των ολοκληρωτικών ιδεών (Κείμενο
1).
γ) Οι μηχανισμοί της προπαγάνδας
υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα (Κείμενο 2).
δ) Οι περισσότερες ταινίες του Χόλιγουντ
αμφισβητούν το αμερικανικό όνειρο (Κείμενο
2).
ε) Οι σύγχρονοι ψηφοφόροι επηρεάζονται από
σωτηριολογικά κηρύγματα ηγετών που έχουν
τις ρίζες τους στη θρησκεία (Κείμενο 2).
Μονάδες 10
Β2. α) Σε ένα κείμενο 70-80 λέξεων να αναλύσετε την υπογραμμισμένη φράση του Περικλή Κοροβέση: (Κείμενο 2)
Ο
πιστός είναι ένας υποταγμένος άνθρωπος, δεν γνωρίζει τον εαυτό του και ζει στον
που του έχει επιβάλει η άρχουσα νοοτροπία και γίνεται καταναλωτής. Δεν μπορεί
να καταλάβει ποιος είναι και τι θέλει και δεν γνωρίζει τη δύναμή του.
Μονάδες 8
β) Ποια νομίζετε ότι
είναι η πρόθεση του συγγραφέα στη 2η παράγραφο του Κειμένου 1; Πώς ο τρόπος με τον οποίο επέλεξε να την αναπτύξει
υπηρετεί την πρόθεση αυτή;
Μονάδες 7
Β3. α) Οι ελίτ της εξουσίας… μνημόσυνα: Ποια ρηματικά πρόσωπα χρησιμοποιούνται στο ανωτέρω απόσπασμα του Κειμένου 2; Τι επιτυγχάνει ο συντάκτης μέσω της χρήσης τους (Μονάδες 4); Τι προσδίδει στο κείμενο η επίκληση στην αυθεντία; (Μονάδες 3);
Μονάδες 7
β) Να καταγράψετε
τέσσερις διαρθρωτικές λέξεις που χρησιμοποιεί
ο συντάκτης στην 5η παράγραφο του Κειμένου 1 και να σημειώσετε τον ρόλο που επιτελούν για να
επιτευχθεί η συνεκτικότητα των προτάσεων (Μονάδες 4). Να καταστήσετε το ύφος
του συντάκτη περισσότερο οικείο, αντικαθιστώντας κάθε υπογραμμισμένη λέξη με
μια λιγότερο επίσημη, χωρίς να αλλοιώσετε το νοηματικό περιεχόμενο του
αποσπάσματος (Μονάδες 4):
Η μηχανική
εφαρμογή αυτών των προτύπων είναι ουσιώδης
για την ιεροτελεστία… Η φετιχοποίηση
της πραγματικότητας και των κατεστημένων
σχέσεων εξουσίας τείνει, περισσότερο από καθετί άλλο, να παρακινήσει το
άτομο ώστε να παραδοθεί και να ενωθεί με το υποτιθέμενο κύμα του μέλλοντος.
Μονάδες 8
Γ. Ποιο είναι το θέμα
του ποιήματος «Γερμανικό τραγούδι» του Berthold Brecht, σύμφωνα με την
κρίση σας; Να παραθέσετε συγκεκριμένους κειμενικούς δείκτες που τεκμηριώνουν
την απάντησή σας. Το περιεχόμενο του κειμένου μπορεί να καταστεί διαχρονικό και
οικουμενικό ή περιορίζεται μόνο στη Γερμανία του 1936; Να αναπτύξετε την άποψή
σας (150-200 λέξεις).
Μονάδες 15
Δ.
Σ΄
ένα άρθρο σας που θα δημοσιευτεί στο ιστολόγιο του Λυκείου σας, να αναφέρετε ορισμένους
από τους παράγοντες που καθιστούν τους πολίτες ευάλωτους στην ισοπεδωτική
δύναμη της προπαγάνδας και την κατεύθυνση που πρέπει ν΄ ακολουθηθεί για να
αντιμετωπιστεί ο αρνητικός αντίκτυπος της παραπληροφόρησης στη νέα γενιά.
(300-350 λέξεις)
Μονάδες 30
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου