Κριτήριο Αξιολόγησης - Υγεία και Διατροφή

 

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ:

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΥΓΕΙΑ-ΔΙΑΤΡΟΦΗ

Κείμενο 1 (Μη Λογοτεχνικό): Δημήτρης Κουρέτας: Η διατροφή πρέπει να διδάσκεται στο σχολείο (απόσπασμα)

Ο Δημήτρης Κουρέτας (1962) είναι καθηγητής Φυσιολογίας Ζωικών Οργανισμών – Τοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η δουλειά του στην καινοτομία των τροφίμων έχει βραβευθεί στην Ελλάδα και την ΕΕ.

Ακούμε συνέχεια για υγιεινά τρόφιμα. Τι σημαίνει «υγιεινό»;

Πρέπει να έχει κάποιες προδιαγραφές όσον αφορά την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, λιπαρά και υδατάνθρακες. Να έχει, δηλαδή, όσο το δυνατόν λιγότερα κορεσμένα λιπαρά και περισσότερους σύνθετους υδρογονάνθρακες, για να μην αυξάνεται το ζάχαρο στο αίμα.

Τι κερδίζει κάποιος τρώγοντας σωστά και έχοντας φυσική δραστηριότητα;

Ασφαλώς καλύτερη υγεία. Και αυτό δεν σημαίνει μόνο λιγότερες ασθένειες, σημαίνει και καλύτερη εμφάνιση. Ένας άνθρωπος που προσέχει τον εαυτό του είναι περισσότερο ελκυστικός – και δεν εννοώ σύμφωνα με τα δήθεν πρότυπα ομορφιάς. Το βάδισμά του είναι διαφορετικό, τα δόντια του είναι σε καλύτερη κατάσταση… Βέβαια, δεν πρέπει να πηγαίνουμε στο άλλο άκρο, όπως κάποιοι φανατικοί που καταλήγουν δέσμιοι των ιδεοληψιών τους και αναζητούν συνέχεια «το καλό και το υγιεινό».

Ακούμε συχνά διάφορες διατροφικές οδηγίες, πολλές φορές αλληλοαναιρούμενες. Τι ισχύει τελικά και πόσο σημαντικές είναι όλες οι έρευνες που «ανακαλύπτουν» συνέχεια κάτι καινούργιο σε σχέση με τη διατροφή;

Έχει σημασία ο τρόπος που τρώμε. Αν φάμε το μεγαλύτερο ποσοστό των ημερήσιων θερμίδων σε ένα μόνο γεύμα, το 50% θα γίνει λίπος. Αν το χωρίσουμε σε 4 γεύματα, τότε θα γίνει λίπος το 15%. Πρέπει να τρώμε συχνά και μικρότερες ποσότητες. Όσον αφορά τις έρευνες, αξία έχουν μόνο όσες συγκεντρώνουν πολλές μελέτες και βγάζουν συνολικά συμπεράσματα.

Για ποιο λόγο είμαστε πρώτοι στην παχυσαρκία στην Ευρωπαϊκή Ένωση;

Δεν είναι μόνο οι θερμίδες που παίρνουμε, είναι κυρίως ότι απέχουμε από τη φυσική δραστηριότητα. Οι στατιστικές δείχνουν ότι στην Ελλάδα το 1% του πληθυσμού ασκείται συστηματικά, ενώ στην Ευρώπη το αντίστοιχο ποσοστό είναι από 4% έως 12%.

Διαβάζετε τις ετικέτες όταν ψωνίζετε τρόφιμα;

Η διατροφή μου περιλαμβάνει λίγα μεταποιημένα τρόφιμα, αλλά, αν αγοράσω κάτι, οπωσδήποτε κοιτάζω τη διατροφική σύσταση, κυρίως τα λιπαρά και τους υδατάνθρακες.

Μπορεί ο μέσος άνθρωπος να καταλάβει τις ετικέτες των τροφίμων;

Όχι, γιατί δεν έχει εκπαιδευτεί, αγνοεί τα στοιχειώδη για τη διατροφή. Για παράδειγμα, μας βομβαρδίζουν με το τι να κάνουμε για να τρώμε τα περίφημα ω3. Ο κόσμος δεν ξέρει ότι με 5 γραμμάρια καρύδια την ημέρα έχεις καλύψει τις ανάγκες σου. Το μάθημα της διατροφής θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία από την Α΄ Δημοτικού έως και το πανεπιστήμιο, γιατί έχει να κάνει με τον εαυτό μας, με την υγεία μας αλλά και την οικονομία της χώρας. Πολλές νόσοι, όπως ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά και πολλές νεοπλασίες είναι μεταβολικές.

Κάποιοι τρώνε, καπνίζουν, δεν ασκούνται και όμως δεν αρρωσταίνουν…

Υπάρχουν άνθρωποι που λόγω της γενετικής τους υποδομής έχουν μια μεγαλύτερη προστασία, αλλά οι εξαιρέσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα. Πριν από 15 χρόνια οι διαβητικοί στην Ελλάδα ήταν 40.000 και τώρα είναι 700.000. Αυτό κάτι λέει.

Μήπως όλα αυτά είναι λίγο υπερβολικά; Μήπως ασχολούμαστε περισσότερο από όσο πρέπει με τη διατροφή και τις ειδικές διατροφικές ανάγκες και δίαιτες;

Προσπαθούμε να λύσουμε προβλήματα που υπάρχουν στη ζωή έτσι όπως είναι διαμορφωμένη. Δεν μπορείς να αλλάξεις τις συνήθειές σου, τη δουλειά σου, τον τρόπο που ζεις – άρα είσαι υποχρεωμένος να αλλάξεις τη διατροφή σου.

Πηγή: https://www.gastronomos.gr/

11.04.2016

Κείμενο 2 (Μη Λογοτεχνικό): Παρασκευή Πράπα^[1] – Μαρία Φακή^[2] - Θεωρητική προσέγγιση της έννοιας «υγεία» (διασκευή)

1.Το εννοιολογικό περιεχόμενο της υγείας και της ασθένειας διαφέρει ανάλογα με τη χρονική περίοδο και τις κοινωνικές συνθήκες. Κατά την προϊστορική περίοδο, οι άνθρωποι πιθανότατα πίστευαν ότι τα αίτια της ασθένειας ήταν διάφορα «κακά πνεύματα», τα οποία εισέβαλαν στο άτομο. Οι πρώτες εμπεριστατωμένες αντιλήψεις για την υγεία και την ασθένεια διατυπώνονται από τους αρχαίους Έλληνες και έχουν μυθολογικό υπόβαθρο. Ο ορθολογισμός και η φυσιοκρατία που χαρακτήρισαν για πρώτη φορά την ανθρώπινη σκέψη στην αρχαία Ελλάδα οδήγησαν στη διαμόρφωση της ιπποκράτειας ιατρικής, βασισμένης στη φυσική ερμηνεία των φαινομένων. Ο Ιπποκράτης, κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., θεωρεί ότι η υγεία είναι το αποτέλεσμα της ισορροπίας μεταξύ τεσσάρων σωματικών χυμών, μια ιδέα δημοφιλής την εποχή εκείνη. Οι χυμοί ήταν το αίμα (που περιγράφεται με τις ιδιότητες του ζεστού και υγρού), το φλέγμα (ψυχρό και υγρό), η κίτρινη χολή (ζεστή και στεγνή) και η μαύρη χολή (ψυχρή και στεγνή). Όταν η «κράση» (ανάμιξη) των χυμών δεν είναι ισορροπημένη, τότε εμφανίζεται η ασθένεια. […]

2.Σύμφωνα με το βιοϊατρικό μοντέλο, η υγεία αποτελεί έκφραση της φυσιολογικής λειτουργίας που χαρακτηρίζει τον ανθρώπινο οργανισμό. Η φυσιολογική αυτή λειτουργία καθορίζεται κυρίως με βάση τους επιδημιολογικούς δείκτες και τις βιοστατιστικές μετρήσεις, οι οποίες ανιχνεύουν παθολογικές παρεκτροπές από το «φυσιολογικό». Το «φυσιολογικό» προσδιορίζεται είτε σε αντιδιαστολή με τη νόσο είτε σε σχέση με τις αποκλίσεις από τη μέση τιμή διαφόρων βιολογικών παραμέτρων. Αντίθετα, η αρρώστια αποτελεί είτε παρεκτροπή από τη φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού, με βάση μετρήσιμες βιολογικές παραμέτρους, είτε παρουσία εκ των προτέρων καθορισμένων παθολογικών αλλοιώσεων. Ο προσδιορισμός της γίνεται με τρία κλασικά ιατρικά κριτήρια: τα υποκειμενικά ενοχλήματα του αρρώστου, τον εντοπισμό μιας βλάβης (συνήθως σε επίπεδο οργάνου) και το σύνολο των συμπτωμάτων που συνιστούν μια αναγνωρίσιμη κλινική οντότητα. Η ιατρογενής προσέγγιση της αρρώστιας εξελίχθηκε σε αντιστοιχία με την πορεία που ακολούθησε ο προβληματισμός για την υγεία σε όλη την ιστορική διαδρομή του Δυτικού πολιτισμού. Όπως η υγεία ταυτίστηκε με την ομαλή λειτουργία της ανθρώπινης μηχανής, έτσι και η αρρώστια αντιμετωπίστηκε ως μηχανική βλάβη που πρέπει να διορθωθεί.

3. Η προσέγγιση αυτή αφορά κυρίως στη σωματική διάσταση της υγείας, ενώ φαίνεται να αγνοεί την ύπαρξη της ψυχικής και της κοινωνικής διάστασης. Όμως, ακόμα και η σωματική λειτουργία δύσκολα μπορεί να προσδιοριστεί ανεξάρτητα από το ευρύτερο φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον. Επιπλέον, υπάρχουν και μεγέθη που ποσοτικά δεν προσδιορίζονται εύκολα. Η υγεία είναι μια πολυδιάστατη έννοια. Θα αποτελούσε σμίκρυνση του νοήματος του όρου, αν ο ορισμός της υγείας εξαντλούνταν μόνο σε ό,τι μπορεί να προσδιοριστεί βιοϊατρικά και να μετρηθεί, όπως η νοσηρότητα και η θνησιμότητα. Η υγεία εκτός από βιολογικό είναι και κοινωνικό φαινόμενο, το οποίο περιλαμβάνει τα είδη των σχέσεων που διατηρούν οι άνθρωποι με το περιβάλλον τους και μεταξύ τους. Επομένως, δε θα πρέπει να ορίζεται χωρίς αναφορές στο υλικό, φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, στο οποίο ζει και δρα κάθε άτομο.

4. Όταν επιχειρείται να οριστεί η υγεία, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη όχι μόνο τα φαινόμενα που σχετίζονται με την αρρώστια και το θάνατο, αλλά και τα φαινόμενα τα οποία αντανακλούν τη θετική υγεία (ψυχική και κοινωνική ευεξία, φυσική κατάσταση, δεξιότητες, δυνατότητες, κ.ά.), όπως αυτά διαπλέκονται στο πλαίσιο ενός ενιαίου «συστήματος». Ένα σύστημα που αποτελείται από επιμέρους στοιχεία, τα οποία όλα μαζί παράγουν το χαρακτηριστικό προϊόν του συστήματος: την υγεία, είτε πρόκειται για την ατομική υγεία, είτε για την υγεία ενός πληθυσμού. Οι αντιλήψεις αυτές απορρέουν από τη Γενική Θεωρία των Συστημάτων, σύμφωνα με την οποία κάθε σύστημα εντάσσεται μέσα σ’ ένα άλλο σύστημα και κανένα σύστημα δεν είναι απομονωμένο. Εδώ βασίζεται το βιοψυχοκοινωνικό μοντέλο, καθώς και ο ολιστικός προσδιορισμός της υγείας.

5. Το γεγονός ότι η επιστημονική σκέψη απελευθερώνεται έτσι από τις μηχανιστικές αντιλήψεις για το ανθρώπινο σώμα και από το δυϊσμό σώματος-ψυχής επιτρέπει την επιστροφή μιας ολιστικής αντίληψης για την υγεία. Η αντίληψη αυτή αποκαθιστά την ενότητα σώματος-ψυχής, φωτίζοντας τη μελέτη των ψυχοσωματικών διαταραχών που παρουσιάζουν ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια, και θέτει στο επίκεντρο του ορισμού της υγείας την έννοια της δυναμικής ισορροπίας: υγεία είναι η δυναμική ισορροπία του εσωτερικού με το εξωτερικό περιβάλλον, που παρέχει στο άτομο τη δυνατότητα να ζει δημιουργικά, σύμφωνα με τις πεποιθήσεις του και τις επιδιώξεις του. Η ύπαρξη της δυναμικής ισορροπίας με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον σε ένα  συγκεκριμένο οικολογικό πλαίσιο επιτρέπει στο άτομο να ανταποκρίνεται στις περιβαλλοντικές προκλήσεις και να προσαρμόζεται στις περιβαλλοντικές αλλαγές, διασφαλίζοντας έτσι την αρμονική σχέση με το περιβάλλον του. Η διατάραξη αυτής της αρμονικής σχέσης αποτελεί τη βασική αιτία πρόκλησης της αρρώστιας που μπορεί να εκδηλωθεί με διαφορετικούς τρόπους και σε διαφορετικά επίπεδα (κυτταρικό, οργανικό, συμπεριφερολογικό, κοινωνικό).

Περιοδικό Info Respiratory & Internal Medicne, τ. 51 Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2008

---

[1] Νοσηλεύτρια ΤΕ, MSc, Κ.Α.Α., Νοσοκομείο «Η Σωτηρία»

[2] Noσηλεύτρια ΠΕ, MSc, Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας

Κείμενο 3  (Λογοτεχνικό): Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης-Βαρδιάνος στα σπόρκα (απόσπασμα)

 

Το διήγημα Βαρδιάνος στα σπόρκα (1893) του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1851-1911) πρωτοδημοσιεύτηκε σε σειρά επιφυλλίδων στην εφημερίδα Ακρόπολις από τις 14 Αυγούστου έως τις 5 Σεπτεμβρίου του 1893. Διηγείται την ιστορία της γρια-Σκεύως, πού μεταμφιέζεται σε άντρα και γίνεται βαρδιάνος (φύλακας) στα σπόρκα (μολυσμένα, επιχόλερα καράβια), προκειμένου να σώσει το γιο της. Ιστορικός πυρήνας του διηγήματος είναι η χολέρα που έπληξε την Ευρώπη το 1865 και τα αυστηρά μέτρα προφύλαξης που έλαβε τότε η ελληνική κυβέρνηση.

 

Εναντίον της χολέρας του 1865 διετάχθησαν εν Ελλάδι μακραί και αυστηραί καθάρσεις. Τότε τα νεόκτιστα λοιμοκαθαρτήρια του τόπου δεν ήρκεσαν πλέον και δεν εκρίθησαν κατάλληλα διά τον σκοπόν των καθάρσεων, και διετάχθη προς τοις άλλοις να συσταθεί έκτακτον λοιμοκαθαρτήριον επί της ερημονήσου Τσουγκριά. Τας πρώτας ημέρας του Αυγούστου είχαν καταπλεύσει ολίγα πλοία. Μετά δύο ή τρεις ημέρας ο αριθμός των κατάπλων εδιπλασιάσθη.

 

Την επομένην εβδομάδα είχον έλθει πλείονα των 30 μεγάλων ιστιοφόρων, και πάμπολλα μικρά καΐκια. Περί τα μέσα του Αυγούστου, ο αριθμός των βρικίων, και μεγάλων σκουνών, των καθαριζομένων περί την νήσον Τσουγκριάν, ανήλθεν εις πεντήκοντα, και τα μικρά καΐκια υπερέβησαν τα εκατόν. Τα εκατόν πεντήκοντα ταύτα πλοία είχον φέρει πλείονας των τρισχιλίων επιβατών, εκτός του αριθμού των πληρωμάτων. Έξω, εις τον Τσουγκριάν μεγάλη δραστηριότης επεκράτει. Ο μαστρο-Στάθης ο Χερχέρης, όστις είχεν αναλάβει την κατασκευήν των παραπηγμάτων, είχεν αρχίσει μετά ζήλου την εργασίαν του. Είχε συναινέσει χάριν της εργασίας, να «σπορκαρισθεί» εκουσίως, ήτοι να συγκοινωνήσει εξ ανάγκης με τους εν καθάρσει και μετάσχει και αυτός της καθάρσεως. Εις την απόφασιν του ταύτην τον ηκολούθησαν φιλοτίμως τέσσαρες εκ των συναδέλφων του τεκτόνων εργαζόμενοι υπό τας διαταγάς του. Ο μαστρο-Στάθης ο Χερχέρης εκάρφωνε μικράν δοκόν εδώ, μίαν σανίδα εκεί, και είτα έτρεχε παρέκει. Ήρχιζεν έν παράπηγμα, εκάρφωνε τρεις σανίδας διά τοίχον, δύο πέταυρα διά στέγην, είτα το άφηνεν ατελές, και ήρχιζεν άλλο παράπηγμα.

 

Αφού είχεν εμπήξει ένα πάλον, εις την γην, αρκετά στερεά ώστε να μη ανατρέπεται υπό του ελαφρού ανέμου, και αρκετά ρηχά, ώστε να σείηται όλος εις πάσαν επαφήν, εκάρφωνεν οριζοντίως μίαν δοκίδα, ενεπήγνυε δεύτερον πάλον εις το αμμώδες έδαφος, εκάρφωνε μίαν σανίδα από το έν μέρος, την άφηνεν ακάρφωτην από το άλλο μέρος και είτα μετέβαινεν εις άλλο παράπηγμα. Άφηνεν ένα των τεχνιτών του, τον νεώτερον, ν' αποτελειώσει το παράπηγμα, και αυτός έτρεχε να θεμελιώνει άλλο. Είτα μετεκάλει τον μαθητευόμενόν του εις τον οποίον είχε δώσει εντολήν ν' αποτελειώσει το ημιτελές παράπηγμα, και τον διέταττε να εργασθεί εις το δεύτερον, αφήνων με δύο σανίδας και με τρεις αστηρίκτους δοκίδας κλονούμενον το παλαιόν. Εντός μιας εβδομάδος είχε κατασκευάσει ούτω πλείονα των είκοσι παραπήγματα, μεγάλα και μικρά, αλλ' ολίγα τούτων είχον φατνωμένας με σανίδας τας πλευράς, κανέν δεν είχε σκεπασμένην με στέγην την κορυφήν, όπως στεγάσει ανθρώπους. Εν τω μεταξύ τα πρωτοβρόχια ήρχισαν πρώιμα, και η συρροή των ταξιδιωτών ήτο μεγάλη. Πολλοί των ταξιδιωτών επροτίμων να μένωσιν επί των πλοίων, εις τα οποία άλλως θα εστενοχωρούντο να μένωσι περισσότερον. Γυναίκες, παίδες και κοράσια υπέφερον επί των πλοίων, αν και ήσαν ηγκυροβολημένα ταύτα.

 

Πάμπολλαι ελληνικαί οικογένειαι είχον έλθει εσπευσμένως επί του πρώτου ελληνικού ιστιοφόρου το οποίον ηδυνήθησαν να εύρωσιν, ολίγαι οικογένειαι δυτικών και λεβαντίνων, καί τινες εβραϊκαί. Πολλοί των πλοιάρχων εξήσκουν την φιλανθρωπίαν με το αζημίωτον, επιβιβάζοντες εις τα σκάφη των όσον το δυνατόν πλείονας επιβάτας.

Όπως συμβαίνει πάντοτε εν καιρώ πανικού φόβου, μέγας συνωστισμός και σπουδή αλόγιστος και τυφλή φυγή είχον επέλθει. Ο πρώτος σαστισμός της φυγής είχε συναντήσει δεύτερον σαστισμόν, τον σαστισμόν των επειγόντων μέτρων εις τα ελληνικά παράλια. Έξω εις την πολίχνην αι τοπικαί αρχαί είχον εκτελέσει την προμήθειαν του υλικού και την συμφωνίαν της κατασκευής των προσωρινών καταλυμάτων. Μέσα εις την ερημόνησον, ο μαστρο-Στάθης ο Χερχέρης εφιλοτιμείτο να κατασκευάσει πολλά παραπήγματα εις μίαν ημέραν και κατεσκεύασεν εντός δύο εβδομάδων πλείστα ημιτελή. Πέταυρον μισοκαρφωμένον, αποσπώμενον την νύκτα, από το φύσημα της αύρας, έπιπτεν εις την κεφαλήν της μισοκοιμισμένης γυναικός και του πιπιλίζοντος την θηλήν της βρέφους εις το πλευρόν της.

Στύλος μισοεμπεπηγμένος εις το αμμώδες έδαφος, θιχθείς από τον τανυόμενον πόδα του ρέγχοντος υπτίου ανδρός, έπιπτεν ομού με όλον το παράπηγμα, και επλάκωνε την κοιμωμένην οικογένειαν, πλησίον του βάλτου, εις την παραλίαν. Γογγυσμοί και θρήνοι ήρχισαν ν' ακούωνται εδώ κι εκεί. Η τερπνή, η πρασινίζουσα πευκόφυτος και ελαιόφυτος νήσος, εφαίνετο ως μικρά γωνία πρώην ερημικού παραδείσου, εις ην επέδραμον αίφνης δαίμονες οδηγούντες κολασμένας ψυχάς τας οποίας ετέρποντο να βασανίζωσιν εν αυτή τη Εδέμ, όπως καταστήσωσι σκληροτέραν την κόλασιν.

Δεν λέγομεν ότι οι άνθρωποι του τόπου ήσαν εκτάκτως κακοί. Αλλού ίσως είναι χειρότεροι. Αλλά το πλείστον κακόν οφείλεται αναντιρρήτως εις την ανικανότητα της ελληνικής διοικήσεως. Θα έλεγέ τις ότι η χώρα αύτη ηλευθερώθη επίτηδες διά ν' αποδειχθεί ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν. Αλλά ταύτα δεν είναι του παρόντος. Όπως και αν έχει, αληθεύει ότι, εις την ερημόνησον, την χρησιμεύουσαν ως αυτοσχέδιον λοιμοκαθαρτήριον, το κρέας επωλείτο υπό ελαστικής συνειδήσεως κερδοσκόπων αντί τριών δραχμών κατ' οκάν, ο άρτος αντί ογδοήκοντα λεπτών και ο οίνος αντί δραχμής. Όσον διά το νερόν, επειδή το μόνον πηγάδιον το υπάρχον επί της ερημονήσου ταχέως εστείρευσε, κατήντησε να πωληθεί προς δύο δραχμάς η στάμνα.

Φυσικά, η μεγάλη πληθύς των υπό κάθαρσιν ταξιδιωτών ήσαν άνθρωποι πτωχοί. Ολίγοι μεταξύ αυτών ήσαν εύποροι. Οι κερδοσκόποι απέθετον τα εμπορεύματά των εις την άκραν της απωτάτης ακτής της ερημονήσου, ελάμβανον τα λεπτά των και έφευγον. Η χολέρα δυνατόν να κολλά εις κάθε πράγμα, αλλ' εις τα χρήματα όχι.

Πηγή: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Άπαντα, τ. 2,  Αθήνα: Δόμος 1982, σσ. 569-572.

Παρατηρήσεις:

 

Α. Ποιες συνθήκες δημιουργεί η επιστροφή μιας ολιστικής αντίληψης για την υγεία, σύμφωνα με τις συντάκτριες του Κειμένου 2; (70-80 λέξεις)

 Μονάδες 20                                                                                                                 

Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, με βάση τα Κείμενα 1 και 2, τις παρακάτω προτάσεις, γράφοντας στο τετράδιό σας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση τη λέξη Σωστό ή Λάθος. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με αναφορές στα κείμενα:

α) Οι σύνθετοι υδατάνθρακες αυξάνουν την ποσότητα του ζάχαρου στο αίμα (Κείμενο  1).

β) Η κοινή γνώμη έχει ενημερωθεί για την ωφέλεια των τροφών που προέρχονται από το φυσικό περιβάλλον (Κείμενο 1).

γ) Η ιπποκράτεια ιατρική έχει μυθολογικό υπόβαθρο Κείμενο 2).

δ) Η ιατρογενής προσέγγιση της αρρώστιας παραγνωρίζει την κοινωνική διάσταση της υγείας (Κείμενο 2).

ε) Ο ορισμός της έννοιας  «υγεία»  άπτεται της σχέσης του ανθρώπου με το βιοτικό του περιβάλλον και τους συνανθρώπους του  (Κείμενο 2).

 Μονάδες 10                                                                                                                 

Β2 α) Να αναλύσετε το ακόλουθο απόσπασμα του Κειμένου 1 σε μια παράγραφο 80-90 λέξεων.

Το μάθημα της διατροφής θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία από την Α΄ Δημοτικού έως και το πανεπιστήμιο, γιατί έχει να κάνει με τον εαυτό μας, με την υγεία μας αλλά και την οικονομία της χώρας.

    Μονάδες 8                                                                                                            

β) Ποια νομίζετε ότι είναι η πρόθεση των συγγραφέων στη δεύτερη  παράγραφο του Κειμένου 2; Πώς η ανάπτυξη  της παραγράφου με τη μέθοδο της σύγκρισης- αντίθεσης εξυπηρετεί την πρόθεση αυτή;

 Μονάδες 7                                                                                                                    

Β3 α) Σε ποιο κειμενικό είδος εντάσσεται το Κείμενο 1; (Μονάδες 2) Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, αναφερόμενοι στη δομή, το ύφος και τη γλώσσα. (Μονάδα 1,5) Ποια στοιχεία πιστοποιούν τον δεοντολογικό χαρακτήρα του Κειμένου; 1 (Μονάδα  1,5)

   Μονάδες 5                                                                                                                     

β) Να επισημάνετε τρία χαρακτηριστικά επιστημονικού λόγου, τα οποία ενοφθαλμίζονται στην 4η παράγραφο του Κειμένου. (Μονάδες 3) Ποιος ο ρόλος των επιτονισμένων λέξεων της 3ης παραγράφου του κειμένου 2 ως προς τη συνοχή του κειμένου; (Μονάδες 2)

 Μονάδες 5                                                                                                                      

Γ.  Να επισημάνετε τρεις αφηγηματικούς τρόπους που αξιοποιεί ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο εξεταζόμενο απόσπασμα. Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας, παραθέτοντας σχετικούς κειμενικούς δείκτες και σημειώνοντας την επικοινωνιακή τους λειτουργία. Γιατί «Θα έλεγέ τις ότι η χώρα αύτη ηλευθερώθη επίτηδες διά ν' αποδειχθεί ότι δεν ήτο ικανή προς αυτοδιοίκησιν»; (150-200 λέξεις)

 Μονάδες 15                                                                                                                

Δ. Συντάσσοντας μια επιστολή που θα αποσταλεί στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), καλείστε να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα (Μονάδες 350-400):

α) Ποια κατεύθυνση ακολουθείτε, για να διαφυλάξετε τη σωματική σας ευρυθμία;

β) Σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβεί  ο κρατικός μηχανισμός για να διαφυλαχθεί η δημόσια υγεία;

  Μονάδες 30